DOLAR

32,4796

0.31%
EURO

35,0406

-0.18%
ALTIN(gr)

2.324,15

0,20%
BİST 100

%
Büyüme Rakamları Bize Ne Anlatıyor? (Finans Analiz)

Büyüme Rakamları Bize Ne Anlatıyor? (Finans Analiz)

Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) 2018 yılı üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine kıyasla yüzde 1,6 oranında artış gösterdi. GSYİH, yüzde 2,0 olan piyasa beklentisinin altında büyümüş oldu. Yıllık bazda büyüme rakamı pozitif olsa da önceki çeyreklere göre önemli bir düşüş gözlemledik.

ABONE OL
3 Şubat 2022 22:10
Büyüme Rakamları Bize Ne Anlatıyor? (Finans Analiz)
0

BEĞENDİM

ABONE OL

Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) 2018 yılı üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine kıyasla yüzde 1,6 oranında artış gösterdi. GSYİH, yüzde 2,0 olan piyasa beklentisinin altında büyümüş oldu. Yıllık bazda büyüme rakamı pozitif olsa da önceki çeyreklere göre önemli bir düşüş gözlemledik. 2018 yılı birinci ve ikinci çeyreklerinde büyüme sırasıyla yüzde 7,2 ve yüzde 5,3 olarak geçekleşmişti.

Yıllık Büyümenin Kaynakları

Harcama yönünden incelediğimizde net ihracatın büyümeye çok yüksek katkıda bulunduğunu görüyoruz. Mal ve hizmet ihracatı üçüncü çeyrekte bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 13,6 oranında artarken mal ve hizmet ithalatı aynı dönemde yüzde 16,7 oranında gerilemiştir (Büyüme hesaplanırken ithalatın eksi ile çarpılarak hesaba katıldığı unutulmamalıdır). İthalattaki gerilemenin ana kaynağı yurt içi talepteki yavaşlama olduğunu söyleyebiliriz. Yurt içi talepteki yavaşlamayı gerek hanehalkı tüketiminden gerekse sabit sermeye kalemlerinden görebiliriz. Hanehalkı tüketimi yıllık bazda yüzde 1,1 ile geçtiğimiz dönemlere kıyasla oldukça düşük bir büyüme göstermiştir. Sabit sermaye harcamaları ise yüzde 3,8 oranında gerilemiştir.

Burada yatırım harcamalarındaki düşüşe ayrı bir parantez açmak gerekir. Yatırımlar hem gelecek dönemdeki üretim için hem de istihdam için iyi bir gösterge. Dolayısıyla, yatırımların düşmesi hem üretim hem de işsizlik oranları için kötü bir haber. Yatırımın detaylarına baktığımızda gerek inşaat harcamaları gerekse makine ve teçhizat harcamalarının düştüğünü görüyoruz. Başka deyişle, düşüş yalnızca inşaattaki kötü gidişattan kaynaklanmıyor, diğer sektörler de yatırımlarını azaltıyor.

GSİYH’yi üretim yönünden inceldiğimizde, tarım, sanayi ve hizmetler grubu yıllık bazda artarken, inşaat sektörü yıllık bazda gerilemiştir. Sanayi sektöründeki büyüme sıfıra oldukça yaklaşmıştır. İnşaat sektörü harcamaları üçüncü çeyrekte geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5,3 oranında gerilemiştir. Yıllık büyüme rakamları hemen hemen her sektörde bir yavaşlamaya işaret etmektedir.

Mevsim ve Takvim Etkilerinden Arındırılmış Büyüme Rakamları

GSYİH’nin yakın dönem eğilimlerini görmek açısından mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış çeyreklik verilere bakmakta fayda var. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYİH yılın üçüncü çeyreğinde ikinci çeyreğe göre yüzde 1,1 oranında gerilemiştir. Daralmanın kaynaklarını incelediğimizde aşağıdaki tabloda görüleceği üzere hanehalkı tüketimi, kamu tüketimi ve yatırım harcamaları bir önceki çeyreğe göre sırasıyla yüzde 3,9, 2,9 ve 3,6 oranında daraldığını gözlemlemekteyiz. Bu düşüş oranları oldukça yüksektir. Zira sözü geçen kalemlerin yıllıklandırılmış oranları yüzde 12’nin üzerinde düşüşe işaret etmektedir. Bu durum, yurt içi talebin yalnızca yıllık rakamlarla değil, çeyreklik rakamlarla da çok ciddi gerilediğini gösteriyor. Bu çeyrekte yüzümüzü güldüren harcama bileşeni ise net ihracat olmuştur. Gerek ihracattaki artış gerekse ithalattaki düşüş oldukça kayda değerdir. Ancak, net ihracatın pozitif katkısı yurt içi talebin negatif katkısını tamamıyla telafi edemediğinden büyüme negatif olarak gerçekleşmiştir.

Üretim tarafından incelediğimizde sanayi ve inşaat sektörü çeyreklik bazda negatif büyürken tarım ve hizmetler sektörü pozitif oranda büyüme göstermiştir. İnşaat sektöründeki daralma çok sürpriz olmadı, zaten beklenen bir durumdu. Tarım sektörünün bir önceki çeyreğe göre yüzde 1,9 oranında artması şaşırtıcı karşılanabilir. Hele hele gıda fiyatları yüksek seyrederken, en temel ve en ucuz gıda maddeleri olan patates ve soğan fiyatları el yakarken, tarımdaki üretim artışını nasıl açıklayacağız diyebilirsiniz. Aslında bir çeyreklik artış ve düşüşler bazen tek başına resmi açıklamaya yetmeyebiliyor. Geçtiğimiz çeyreklere baktığımızda resim biraz daha netleşiyor. İlk çeyrekte yüzde 0,5 büyüme, ikinci çeyrekte yüzde 2,2 gerileme, bu çeyrekte ise yüzde 1,9 oranında bir büyüme görüyoruz. Bir ileri bir geri hareket etmişiz. Üçüncü çeyrek itibarıyla geldiğimiz seviye 2017 yılının son çeyrek seviyesine oldukça yakındır. Geçen üç çeyreğin toplamında tarım üretiminde neredeyse hiç artış gösterememişiz. Anormal mevsim koşullarının olmadığı bu yılın üç çeyreğinde tarımdaki kötü gidişat ancak girdi fiyatlarındaki artış ile açıklanabilir.

Haber Kaynağı: Finans365.com / Kağan Taşlamaz

Her türlü soru görüş ve öneri için kagan.taslamaz@finans365.com

NOT: BU HABERİN İZİNSİZ, AKTİF LİNK VERİLMEDEN, BİR BÖLÜMÜNÜN ALINMASI VEYA TAMAMININ KOPYANIP KULLANILMASI DURUMUNDA HUKUKİ SÜREÇ BAŞLATILACAKTIR…”

En az 10 karakter gerekli


HIZLI YORUM YAP