DOLAR

32,3799

0.16%
EURO

34,9914

-0.28%
ALTIN(gr)

2.324,01

0,21%
BİST 100

%
Et Fiyatları Neden Artıyor?

Et Fiyatları Neden Artıyor?

Kırmızı et fiyatlarının yüksek olmasının nedenleri ne olabilir? Bu soruya kabaca cevap vermek gerekirse ya talep kaynaklı, ya arz kaynaklı ya da girdi maliyeti kaynaklı olabileceği akla geliyor. Kısaca her birine bakalım.

ABONE OL
3 Şubat 2022 21:40
Et Fiyatları Neden Artıyor?
0

BEĞENDİM

ABONE OL

Ülkemizde kırmızı et fiyatları uzun süredir artmaya devam ediyor. 2010-2017 yılları arasında dana eti fiyatları toplamda yüzde 72.5 , koyun eti fiyatları ise yüzde 70.0 oranında artış göstermiştir. Bu rakamlar yıllık yüzde 10 civarında bir artışa tekabül etmektedir. Kırmızı et fiyatları yalnızca olumsuz bir artış trendi göstermiyor aynı zamanda bulunduğu fiyat seviyesi oldukça yüksek. Kaldı ki, birçok ülkeye kıyasla etin kilogramına daha çok para ödüyoruz.

Kırmızı et fiyatlarının yüksek olmasının nedenleri ne olabilir? Bu soruya kabaca cevap vermek gerekirse ya talep kaynaklı, ya arz kaynaklı ya da girdi maliyeti kaynaklı olabileceği akla geliyor. Kısaca her birine bakalım.

Kırmızı ete yönelik arz ve talep gelişmelerini takip edebilmek adına arz göstergesi olarak kırmızı et üretim ve tüketim grafiklerini aşağıda çizdirdim. Grafiğe göre kişi başı et tüketimi 2010 yılında yıllık bazda 10,7 kilogram iken 2017 yılında 14,2 kilograma yükselmiş. Kişi başı tüketim 7 yılda toplam 3,5 kilogram artmış, ortalamada ise yıllık 0,5 kilogramlık bir artış göstermiştir. Bu artış oldukça sınırlı ve sınırlı artışa rağmen halen kişi başı kırmızı et tüketiminde birçok ülkenin gerisindeyiz. Grafik diyor ki, refah veya satın alma gücü artışından kaynaklı önemli bir talep büyümesi gerçekleşmemiş.

Kişi başı et üretimi de tüketim grafiğine oldukça benzemekte. Arz tarafı bize et fiyatlarını düşürecek önemli bir üretim artışının olmadığını söylüyor.

Et fiyatlarını girdi maliyetleri mi arttırıyor?

Hayvancılıkta en önemli girdi maliyetini yem fiyatları oluşturmaktadır. Grafikte de görüleceği üzere, hayvancılıkla uğraşanlar 2010 yılında ton başına 470 TL yem parası öderken 2017 yılında 910 TL civarında ödeme yapmaktadırlar. Besi yemi 2010 yılından 2017 yılı sonuna kadar olan dönemde kümülatif olarak yüzde 94,3 oranında yükselmiştir. Besicilik yapanlar için girdi maliyetleri önemli bir artış göstermiştir. Yazının başında sığır etinin bu dönemde yüzde 72,5 koyun etinin ise yüzde 70 oranında arttığını belirtmiştik. Dolayısıyla, girdi maliyetlerindeki artış et fiyatlarına büyük oranda yansımış görünüyor. Özetle, et fiyatlarındaki artışta arz ve talepten ziyade belirliyici faktör girdi maliyetlerindeki artış olmuştur.

Et fiyatlarında aracıların rolü ne?

Sebze ve meyve fiyatlarından biliyoruz ki tarlada üreticinin ürününü sattığı fiyatla nihai tüketici olarak bizim o ürünlere markette ödediğimiz fiyat arasında çok ciddi farklar var. Böyle bir durumun et fiyatları için geçerli olup olmadığını da test etmek istedim. Bu nedenle, aşağıdaki tabloda kırmızı ette kilogram başına üreticinin eline geçen para ile tüketicinin ödediği parayı kıyasladım. Beklenildiği gibi tüketicinin ödediği fiyat üreticinin eline geçen paradan daha yüksek. Asıl önemli olan nokta üretici ile tüketici fiyatı arasındaki farkın nasıl bir seyir izlediği. Başka bir deyişle, kırmızı etin üreticiden tüketiciye ulaşmasına aracılık edenlerin ne kadar kazandığı sorusuna cevap bulmak önemli.

Tablonun son satırında yer alan tüketici fiyatlarının üretici fiyatlarına oranı bize bu konuda bilgi sağlıyor. Tüketici ve üretici fiyatları arasındaki oransal fark bir artış trendi izlemektedir. 2010 yılında tüketicinin ödediği fiyat üreticinin sattığı fiyatın yüzde 26 oranında üzerinde iken, bu oran 2017 yılında yüzde 45’e yükselmiştir. Yani, aracıların kazancı artış göstermiştir. Eğer aradaki fark artmaya devam ederse üreticiler de tüketiciler de bu durumdan daha fazla zarar görecektir.

Kağan Taşlamaz kagan.taslamaz@finans365.com

Haber Kaynağı: Finans365.com

NOT: BU HABERİN İZİNSİZ, AKTİF LİNK VERİLMEDEN, BİR BÖLÜMÜNÜN ALINMASI VEYA TAMAMININ KOPYANIP KULLANILMASI DURUMUNDA HUKUKİ SÜREÇ BAŞLATILACAKTIR…”

En az 10 karakter gerekli


HIZLI YORUM YAP